Zbójnicek z ZębuZbójnicek na sałasie na Św. Jana
Na sałasie na św. Jana to program przedstawiający tradycję wypasu owiec na halach tatrzańskich oraz zwyczaj odwiedzania bacy i juhasów na świętego Jana przypadający na dzień 24 czerwca. Od tego dnia, według starodawnego zwyczaju, na szałas mogły już przychodzić kobiety. Wcześniej, od początku wypasu, było to zabronione. Na hali baca i juhasi zajmują się codzienną pracą, jednocześnie spodziewają się w tym dniu gości. Zwłaszcza juhasi z tęsknotą czekają na swoje żony i narzeczone, które przynoszą ze sobą poczęstunek. Na szałas przychodzi z Zębu zespół „Zbójnicek” wraz z muzykantami. Baca z juhasami witają gości, częstują oscypkiem, buncem i zyntycą. Rozpoczyna się wspólna zabawa, śpiewy, tańce i posiady. Juhasi popisują się przed dziewczętami tańcem solowym, a potem zbójnickim. Przedstawienie kończy się pożegnaniem i wspólnym śpiewem.
Informacje o zespole
Zespół regionalny „Zbójnicek” został założony w Zębie w 1964 roku przez Marię Stoch. W pracy z zespołem pomagał jej mąż Jan Stoch Gronkowion, wybitny prymista podhalański. „Zbójnicek” pod kierownictwem Marii Stoch uświetniał swoimi występami najważniejsze uroczystości szkolne i wydarzenia istotne dla społeczności miejscowości Ząb. Po trzyletniej przerwie, spowodowanej śmiercią kierownik zespołu, w 1988 roku zespół został reaktywowany i rozpoczął swą działalność przy Związku Podhalan w Zębie. Kierownikiem został Andrzej Lassak „Oborny”, który do 2004 roku sprawował również funkcję instruktora. W 1989 roku przy zespole „Zbójnicek” powstał „Mały Zbójnicek”. W 2005 roku kierownictwo przejęli Małgorzata i Tomasz Słodczykowie. Działalność zespołu oparta jest na kultywowaniu góralskiego śpiewu, tańca i muzyki Skalnego Podhala oraz aktywnej pracy na rzecz krzewienia i przekazywania kultury i tradycji kolejnym pokoleniom. Na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat zespół gościł m. in. w Anglii, Niemczech, na Węgrzech, Słowacji, w Norwegii, Macedonii, Serbii, Maderze. „Zbójnicek” ma w swoim dorobku wiele sukcesów i wyróżnień oraz czołowych miejsc w różnych konkursach, przeglądach i festiwalach takich jak: Sabałowe Bajania i Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej, Międzynarodowy Festiwal Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem, Festiwal Górali Polskich w Żywcu i wiele innych. W repertuarze zespołu są także opracowane przedstawienia teatralne, takie jak: Portki, Diabeł na Podholu, Rewizja u Kuby, Sąd nad Janosikiem, Rafanie lnu, Podłazy, Baby i Dezerterzy, Zemsta oraz opracowane wraz z zespołem „Polaniorze” przedstawienie Nomowiny z Weselem Góralskim, które to zostało przedstawione poza konkursem na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem w 1999 roku. Największe osiągnięcie zespołu to Złota Ciupaga w kategorii zespołów tradycyjnych na MFFZG w Zakopanem w 2010 roku za program Na św. Jana na sałasie. W 2014 roku „Zbójnicek” obchodził 50-lecie swojej działalności. Obecnie liczy około pięćdziesięciu członków, a „Mały Zbójnicek” około czterdziestu. Obydwie grupy działają przy Oddziale Związku Podhalan w Zębie.
Kierownikami zespołu są Małgorzata i Tomasz Słodyczka.
