Niematerialne dziedzictwo kulturowe zespołów regionalnych Podhala, Spisza i Orawy

Watra z Czarnego DunajcaRafanie lnu

Rafanie lnu to program zrealizowany na podstawie fragmentu utworu scenicznego napisanego przez Anielę Gut-Stapińską, wykonany przez Zespół Watra z Czarnego Dunajca. Reżyseria, scenografia i choreografia: Stanisław i Czesława Sobczyk.

Przedstawiony obyczaj ukazuje czynności związane z obróbką lnu, z którego wykonywało się płótno. Społeczność danej wsi spotykała się przy rafaniu lnu. Z takiej obróbki lnu uzyskiwano dwa rodzaje włókna. Cieńsze włókna służyły do wyrobu płótna bieliźnianego, drugie z pozostałymi paździerzami służyły do wyrobu tkaniny grubszej. Z niej szyto góralskie portki i robiono chusty do noszenia siana. Przeważnie praca kończyła się posiadami i wspólną zabawą z muzyką, śpiewem i tańcem góralskim. Podczas zabawy chłopcy wykonywali różne konkurencje, tzw. śpasy, aby popisać się przed dziewczynami i pokazać swoją sprawność fizyczną. Dziewczyny zaś, aby przypodobać się chłopcom, śpiewały na dwa głosy nuty wiyrchowe i zalotne. Później uczestnicy zabawy wspólnie tańczyli tańce solowe. Gospodarze w zamian za pomoc w pracy częstowali gości tradycyjnymi potrawami takimi jak: moskole, babki, oscypki. Na zakończenie posiadów mężczyźni tańczyli taniec zbójnicki.

Informacje o zespole

Gminny Zespół Góralski „Watra" powstał w 2000 roku w Czarnym Dunajcu, skupiając młodzież z terenu gminy Czarny Dunajec. Poprzez inscenizacje obrzędów grupa prezentuje folklor Podhala, przedstawiając takie widowiska jak: Wesele góralskie, Tłucenie lnu, Osod, programy kolędnicze oraz artystycznie opracowane tańce i śpiewy. Zespół „Watra” reprezentuje i promuje gminę Czarny Dunajec na licznych przeglądach i festiwalach, w których bierze udział zdobywając wiele nagród i wyróżnień. Do sukcesów można zaliczyć m.in. Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz nagrodę publiczności na Międzynarodowym Festiwalu Folkloru Ziem Górskich w Zakopanem w 2009 roku; dwa pierwsze miejsca w tańcu Zbójnickim podczas „Karnawału Góralskiego” w Bukowinie Tatrzańskiej oraz pierwsze miejsce w grupach śpiewaczych podczas „Sabałowych Bajań”. Zespół zdobył także główne nagrody podczas przeglądów teatrów obrzędowych w Żywcu i Czarnym Dunajcu. Wielokrotnie występował na terenie całego kraju oraz zagranicą.

Kierownikami zespołu są Czesława i Stanisław Sobczyk.

Watra z Czarnego Dunajca
Adam Mółka